Đó là một buổi trưa độ giữa tháng 7, khí trời oi bức, ngột ngạt siết lấy tâm khảm tôi. Bao nhiêu bộn bề lo toan của cuộc sống. Những khoản nợ chất chồng làm cho đầu óc tôi không bao giờ được thanh thản. Có đêm rất khó chợp mắt. Căn nhà tôi thuê để buôn bán trái cây thật sự không hợp địa thế. Càng cố cầm cự càng thêm khó khăn. Bỏ 20 triệu ra sửa chữa lẽ nào vốn không thu lại được mà nuôi miệng càng thêm khó. Kế bên nhà tôi có một tiệm tạp hóa. Tôi thường mua đồ về nấu bữa tại đây chứ ít khi đi chợ. Hôm ấy, trong cái thùng nước chỉ còn đúng một con cá diêu hồng. Lẽ ra là tôi sẽ mua về chiên xù cho bữa cơm trưa. Nhưng thọc tay vào thùng thì cá chạy lăng xăng không sao bắt được. Thọc cả hai tay vờn cá như mèo vờn chuột mà cá giẫy đành đạch và đều thoát ra. Nghĩ cũng phải. Con người biết mình sắp chết còn tìm cách cứu thân. Con vật nó cũng như vậy mà thôi. Thôi thì ta thử xem con cá này như thế nào vậy. Tôi không cố đuổi bắt nữa mà lấy tay ra khỏi thùng nước, buông một lời bâng quơ mà khiến ai đang mua đồ nghe thấy cũng cười: "Cá ơi, nếu quả thật cá có trí tuệ thì cá hãy nằm yên, nếu ta nâng cá lên lòng bàn tay mà cá không giẫy giụa ta sẽ phóng sinh cho cá về sông". Diệu kỳ thay, con cá nằm im trong nước, chỉ một bàn tay tôi thôi là có thể luồn xuống nâng cá lên. Nó nằm im bất động trong lòng bàn tay tôi. Bàn tay tôi chỉ xòe ra và không cầm nắm gì cả. Để yên thật lâu cá vẫn nằm im. Cô chủ tiệm rất đỗi ngạc nhiên. Tôi cho lên cân rồi bảo cô tính tiền. Con cá 38 ngàn. Cô bông đùa bảo tôi sao mà sang thế, cho con cá vào cái bọc lớn đựng đầy nước. Tôi lấy xe máy chở đi thẳng ra sông. Tôi dựng xe trên cầu , bắt con cá ra rồi hứng nó trên bàn tay mà đi một con dốc chừng 100 mét. Tôi bảo cá đừng giẫy, tôi sắp thả cá về sông rồi. Suốt quãng đường đi cá nằm như chết rồi trên bàn tay. Tới sông, tôi không thả ngay xuống nước mà đặt cá trên một thảm cỏ, hướng đầu cá ra sông và nói. - Phía trước là nước sông, cá hãy trườn tới đi. Lạ thay, lần này tôi thật sự đã tin con cá mình sắp thả nó có thể nghe và hiểu những gì tôi nói. Khi vừa dứt câu, cá uốn áy trườn đi cho đến khi rơi tõm xuống nước. Khi cá về nước, chuyện tưởng như đã dừng ở đây nhưng không. Cá nổi lên mặt nước, ngáp thở, ngoảnh đầu nhìn người vừa phóng sinh cho mình ở trên bờ. Giờ thì tôi đã thật sự tin vào những gì mình nghĩ về con cá này rồi. Cá vẫn nổi mình không rời bờ. Tôi vội ngồi xuống. Chạm tay xuống nước cất lời: - Thôi, về sông rồi cá hãy đi đi, ở đây không khéo người ta thấy lại bắt lại thì uổng công ta phòng sinh. Con cá phẩy đuôi một cái, ngụp xuống nước rồi bơi mất hút ra giữa dòng. Ai nói loài vật không tham sống sợ chết. Ai nói chúng ngu xuẩn đần độn. Câu chuyện cũng được mấy ai tin là thật? Bởi lẽ họ chưa có duyên được gặp những con vật thông minh, hiểu được tiếng người nên sinh lòng ngờ vực. Kỳ thực! Sau khi thả con cá này, qua ngày hôm sau ba tôi điện thoại báo tin ba trúng 4 tấm vé số giải 30 triệu cho mỗi tấm. Ba tôi cho tôi 40 triệu để trả nợ. Cuối tháng đó ba lại trúng thêm 6 tờ cũng giải tương đương như thế. Tức là 180 triệu chưa trừ thuế thu nhập theo quy định của Nhà Nước. Ba lại cho tôi 30 triệu để trả nợ. Cuộc sống có những cái rất đỗi diệu kỳ. Có những việc làm nho nhỏ nhưng vô tình gây nên một phước đức lớn. Có ai ngờ ba tôi bơm xe vá ép chạy vạy từng bữa cơm thế mà mua thiếu nợ 4 tấm vé lại trúng, ba sợ không có tiền trả nên không lấy, bà vé số dúi vào túi ba ép mua mặc dù không nhận được tiền liền mà vẫn bán. Phải chăng cá đã hồi hướng công đức này cho tôi? Cá có thể biết được tâm trạng u uất buồn rầu vì nợ nần của người phóng sinh mình chăng? Nếu không có phước đức này ngần ấy số tiền, lãi mẹ đẻ lãi con, vay tiền nóng có thể làm tôi không trả nổi với cái địa thế buôn bán ế ẩm như thế này. Lời bàn: Người, có người sang, người hèn, kẻ phàm phu, bậc hiền trí; trong các loài động vật cũng chia ra có con ngu si, có con linh giác mạnh. Con cá trong truyện này thuộc loại linh giác cực mạnh rất hiếm gặp, phóng sinh nó không như phóng sinh các con cá bình thường khác, sẽ được phước lớn hơn, không những thế mà sẽ còn gặp may mắn tức thì. Ngược lại, xui cho ai đem con cá như thế này làm thịt, sẽ gặp báo ứng tức khắc. Tôi đã từng nghe chuyện có người bắt được con ba ba trắng (những con vật đẹp và có màu sắc lạ thường, rất có thể là một con vật có linh giác) rồi đem về làm thịt, sau đó liền phát bệnh khốn khổ cho tới chết. - Sưu tầm -
